Op weg naar zinnig en simpel verantwoorden

In het najaar van 2024 deed Fizi een uitvraag onder haar leden over de nieuwe beleidsregel ‘Experiment zinnig en simpel verantwoorden Wlz’. Dit experiment biedt ruimte aan alternatieve methoden voor de Wlz-nacalculatie en markeert een betekenisvolle stap in het verminderen van administratieve lasten binnen de langdurige zorg. De beleidsregel sluit aan bij een lang gekoesterde wens van de sector: minder onnodige administratieve lasten.

Fizi zet zich via haar Commissie aanpak administratieve lasten (hierna: CAAL) al jaren in voor administratieve lastenverlichting. Rondom de Wlz-nacalculatie werd in 2023 een tussenstap bereikt toen het consolideren van meerdere nacalculaties onder bepaalde voorwaarden mogelijk werd gemaakt. Dit experiment wordt gezien als een logische vervolgstap, die niet alleen zinniger en simpeler verantwoording kan bieden, maar ook mogelijkheden schept voor afschaling of afschaffing van de inmiddels weinig zinvolle (separate) controle van de Wlz-nacalculatie.

Het experiment in context

De huidige vorm van nacalculeren, met de daarbij behorende controleverklaring van de accountant, dateert van een tijd waarin het declaratieverkeer minder gestandaardiseerd en gecontroleerd was. Afgezien van eventuele bijzondere/uitzonderlijke nacalculatieposten, zijn vandaag de dag belangrijke toetsingscriteria al ondervangen in het declaratieverkeer en/of is al onderdeel van de expliciete afstemming tussen zorgkantoren en -aanbieders. Denk aan:

• De cliënt beschikt over een geldig indicatiebesluit.
• De gedeclareerde zorg is binnen het indicatiebesluit geleverd.
• Het gedeclareerde tarief komt overeen met het tussen partijen contractueel overeengekomen tarief, en is niet hoger dan het door de NZa vastgestelde tarief.

Alleen de levering van de gedeclareerde zorg is hiermee nog niet ondervangen. Hoewel sprake is van tegengestelde belangen (denk aan cliënten met een zorgvraag en een eigen risico alsook zorgkantoren die de gedeclareerde zorg financieren), vormt niet-levering dan ook een aandachtspunt. De vraag is of (separate) controle van de Wlz-nacalculatie het passende antwoord hierop is. CAAL is ervan overtuigd van niet: de werkzaamheden van accountants geven hoogstens inzicht in (contra-)indicaties voor de levering van de gedeclareerde zorg die bovendien ook uit andere controles (op de jaarrekening) blijken.

CAAL is dan ook enthousiast over de ruimte die het experiment biedt om passender antwoorden te vinden door alternatieven voor verantwoording en (eventuele) controle. Dit geeft zorgkantoren en -aanbieders de kans om te laten zien hoe het ook anders (lees: zinniger en simpeler) kan, zónder in te hoeven boeten op transparantie en betrouwbaarheid van verantwoordingsinformatie.

Uitkomsten enquête

Nu de NZa het experiment al even geleden publiceerde, is CAAL nieuwsgierig naar de belangstelling hiervoor onder zorgaanbieders. Om die reden is in het najaar van 2024 een uitvraag onder Fizi-leden gedaan, waarop 52 zorgaanbieders reageerden. Analyse van de responses geeft de volgende inzichten.

Bekendheid

46% van de zorgaanbieders geeft aan op de hoogte van het experiment te zijn, terwijl 48% van de zorgaanbieders aangeeft het experiment niet te kennen (zie figuur 1). Drie zorgaanbieders hebben wel over het experiment gehoord of gelezen maar hebben daar verder geen kennis van genomen. Wat de bekendheid van het experiment betreft valt dus nog veel te winnen.

Figuur 1

Bent u op de hoogte van dit experiment?

Deelname experiment

Het is gelet op de beperkte bekendheid niet verwonderlijk dat er slechts zes actieve deelnemers van het experiment onder de ondervraagden zijn (zie figuur 2). Los van de onbekendheid kunnen er andere oorzaken zijn waarom zorgaanbieders (nog) niet experimenteren. Vandaar dat in de enquête is doorgevraagd naar de redenen van niet-deelname. Hieruit komt een wat gevarieerd beeld naar voren. Zo wijt een deel van zorgaanbieders de niet-deelname aan een gebrek aan tijd of geven ze voorrang aan vermindering van administratieve lasten in het Sociaal Domein. Andere zorgaanbieders geven aan dat het experiment voor hen niet of nauwelijks relevant is. Bijvoorbeeld omdat zij slechts met één zorgkantoor zaken doen of omdat zij nu maar beperkte administratieve lasten ervaren.

Figuur 2

Aanmelding
experiment

Ook twijfelt een deel van de ondervraagden over de werkelijke lastenvermindering door het experiment, terwijl andere zorgaanbieders van mening zijn dat het experiment onvoldoende duidelijkheid geeft over (de voordelen van) de alternatieven. Tot slot wijzen zorgaanbieders erop dat zij op onbekendheid en terughoudendheid bij zorgkantoren stuitten toen zij zich voor het experiment meldden.

Vervolg

De uitvraag biedt verschillende aanknopingspunten om administratieve lastenverlichting rondom de Wlz-nacalculatie succesvoller (dan nu in het experiment) te organiseren. CAAL vraagt hierbij in ieder geval aandacht voor de volgende aspecten.

Communicatie

Breng het experiment nadrukkelijker onder de aandacht. Vanuit de NZa naar zorgkantoren en zorgaanbieders. Ook zorgkantoren doen er goed aan om hun medewerkers (al dan niet in ZN-verband) over het experiment te informeren en te instrueren. Verder vraagt het thema om verdieping, agendering en prioritering van zorgaanbieders. Onbekend maakt immers onbemind. Ook wanneer de winst binnen de Wlz beperkt zou zijn, is het experiment zinvol omdat hiermee een bredere beweging in gang gezet kan worden; het levert ervaringen op voor de verantwoording en controle binnen andere domeinen. Idealiter ontstaat er één uniforme systematiek over de domeinen heen.

Vorm

Heroverweeg de vorm van het experiment; de mogelijkheid voor vrije invulling van alternatieven is nobel maar creëert onduidelijkheid en terughoudendheid. Waarschijnlijk neemt het animo voor het experiment toe wanneer ze één of meerde – in samenspraak tussen de NZa, zorgkantoren en zorgaanbieders tot stand gekomen – geaccepteerde alternatieven bevat. Ook hoeven individuele zorgkantoren en zorgaanbieders dan niet zelf het wiel uit te vinden met het risico op onvoldoende draagvlak voor het ontwikkelde alternatief. Natuurlijk is het raadzaam om voor onvoorziene situaties ook dan nog de mogelijkheid voor andere alternatieven te laten bestaan.

Commissies van Fizi
Wil je weten met welke thema’s CAAL en andere commissies zich nog meer bezighouden? Lees dan meer over de commissies van Fizi.